Koffie en XTC: gebruiken en overeenkomsten
Twee 5 vwo-leerlingen van het Christelijk Lyceum Zeist vergeleken voor het EU-onderzoeksproject Intoxicating Spaces het gebruik van koffie in de 18e en 19e eeuw en XTC in de moderne tijd. Ze vonden meer overeenkomsten dan verwacht tussen het gebruik van deze twee genotsmiddelen. In hun artikel beschrijven ze hoe koffie en XTC genormaliseerd werden in de Nederlandse maatschappij.
De deelname aan het onderzoeksproject was voor leerlingen Cathelijne van der Marel en Renate de Groot onderdeel van de Christelijk Lyceum Zeist Alfa Academie: een extra-curriculair schoolprogramma voor bovenbouw vwo-leerlingen die zich willen verdiepen in de geesteswetenschappen. Het programma wordt door docenten van het CLZ ontwikkeld en gedraaid. In dit geval paste het onderzoeksproject goed binnen het al bestaande CLZ-programma en werd er een speciale module omheen ontworpen.
Cathelijne en Renate hebben voor hun onderzoek voornamelijk andere artikelen gelezen en hierover gediscussieerd. Renate: “We vonden het heel erg leuk om hier samen aan te werken.” De leerlingen kregen op school ook een cursus van Prof. Toine Pieters (Universiteit Utrecht) over de geschiedenis van het gebruik van genotsmiddelen. Daarnaast staat er een internationale conferentie gepland in het Scheepvaartmuseum met alle andere deelnemende scholen.
Intoxicating Spaces
I
n 2019 is het tweejarige EU-onderzoeksproject gestart met de titel “Intoxicating Spaces.” Het project gaat over de impact van ‘nieuwe’ genotsmiddelen (suiker, koffie, tabak, cacao e.d.) op handelssteden en de maatschappij in de periode tussen 1600 en 1850. In het project wordt samengewerkt door wetenschappers, scholen, musea en non-profit organisaties uit Nederland, Zweden, Duitsland en Engeland.
Een belangrijk onderdeel van het project is de deelname van scholen uit alle vier de landen. De leerlingen maken tijdens het project kennis met de complexiteit van het gebruik en misbruik van genotsmiddelen, het effect van deze middelen op de maatschappij en welke rol deze hebben gespeeld bij het vormen van onze geschiedenis. De focus ligt niet alleen op het verleden, maar juist ook op het heden en op hun eigen meningen over en omgang met genotsmiddelen. Vier U-Talent partnerscholen doen mee aan het project.
