Uitwisseling tussen VO en HO: een gezamenlijk belang

Anne Bartilla – outreach coördinator natuurkunde

Tijdens de eerste bijeenkomst van het U-Talent Docentennetwerk Natuurkunde gingen meer dan twintig HO- en VO-docenten met elkaar in gesprek over natuurkundeonderwijs. Onder leiding van Anne Bartilla (outreach coördinator natuurkunde) en Garmt de Vries (U-Talent docent natuurkunde) presenteerden een aantal bachelordocenten hun eerstejaarsvakken, gingen de VO-docenten met hen in discussie en gaf tot slot dr. ir. Gert-Jan Nooren een lezing.

Anne vertelt: “Het is voor de UU belangrijk dat VO-docenten hun weg naar de universiteit weten te vinden. Ze hebben een beter beeld gekregen van hoe onze opleiding eruitziet, zodat zij hun leerlingen goed kunnen informeren over hun studiekeuze. Hun leerlingen zijn onze studenten van de toekomst, dus uitwisseling is essentieel. We kunnen veel van elkaar leren.”

De overstap van VO naar HO

Als vwo-leerlingen ervoor kiezen om natuurkunde te studeren, zijn ze zich niet altijd bewust van de verschillen tussen natuurkunde als schoolvak en natuurkunde als studie. Dries van Oosten ziet dit terug bij zijn eerstejaarscursus Relativistische en klassieke mechanica. Dries: “Het gaat hier niet meer alleen om de formules, maar vooral om hoe je tot die formules bent gekomen. Leerlingen moeten goed begeleid worden in dat proces.” Met andere woorden: het is het einde van de Binas-cultuur en studenten vinden dat soms lastig. De VO-docenten herkennen dit probleem:

“Interessant om te zien dat dezelfde vraagstukken in de bachelor leven als in onze lessen. Hoe leer je de leerlingen abstract denken? Hoe maak je een goede doorlopende leerlijn?”

Doorlopende leerlijn

Peter van Capel besprak de doorlopende leerlijn die hij ontwierp voor alle practica tijdens de bacheloropleiding (zie afbeelding). Het was een leerzaam verhaal voor de VO-docenten, want zij worstelen met het inbouwen van practica in hun curriculum. Gelijk maakten ze het plan om tijdens de volgende bijeenkomsten de leerlijnen van de verschillende scholen te vergelijken.

Zwarte gaten

Stefan Vandoren vertelde over zijn cursus Zwarte gaten. Niet het makkelijkste onderwerp om met eerstejaars studenten te behandelen, maar met behulp van gedachtenexperimenten kan Stefan zonder geavanceerde wiskunde veel interessante resultaten afleiden. Zijn dictaat wordt gedeeld met de VO-docenten, zodat zij dit op school kunnen gebruiken. Hun leerlingen zijn gefascineerd door zwarte gaten.

Voor Dries, Peter en Stefan was de uitwisseling waardevol omdat zij een beter beeld kregen van het niveau waarmee eerstejaars binnenkomen bij de UU. Het helpt om te weten hoe het examenprogramma eruitziet, zodat het cursusmateriaal aansluit bij de voorkennis en het niveau van de studenten.

“Ik vind het onze plicht als universiteitsdocenten om kennis te delen met docenten uit het voorgezet onderwijs. Daarnaast is het voor onszelf ook nuttig.” – Stefan Vandoren

Onderzoeksperikelen

Gert-Jan Nooren gaf een presentatie over de FoCal, een nieuw type detector voor hoogenergetische fotonen dat voor het ALICE-experiment wordt ontwikkeld. Voor de VO-docenten was het een eye-opener om te horen wat er allemaal komt kijken bij dit soort onderzoek: niet alleen de technische uitdagingen, maar ook de afhankelijkheid van zaken als bundeltijd.

Volgende bijeenkomst

De volgende bijeenkomst vindt plaats op 20 januari 2020 en aanmelden is nog mogelijk.

Naast een Docentennetwerk Natuurkunde, is er dit studiejaar ook een U-Talent docentennetwerk voor de schoolvakken informatica, scheikunde en NLT. In deze netwerken vindt op vergelijkbare manieren uitwisseling plaats tussen VO en HO.