Terugblik op vier masterclasses

De afgelopen maand zijn leerlingen tijdens diverse masterclasses aan de slag geweest met diagnostiek van griepvirussen, schimmels, irrationale getallen en antibiotica resistentie. Stuk voor stuk leerzame en gezellige masterclasses. We blikken even terug.

21 en 22 oktober: (Hoe) ver achter de komma?
De titel van de masterclass sloeg op een numeriek onderwerp. Elf leerlingen, voor zover als dat gaat gelijk verdeeld over jongens en meisjes, hebben kennis gemaakt met manieren om irrationale getallen zoals wortel twee te benaderen. Zogenaamde “transcendente functies” zoals sinus hebben ze leren benaderen met Taylorpolynomen, en we hebben ook gekeken naar een aantal diepere aspecten zoals benaderingsfout, het verschil tussen rationale, algebraische en transcendente getallen, en dergelijke.

De masterclass was tweedaags, met op vrijdagavond pannenkoeken en een speurtocht rondom het fort van Rhijnauwen. Op zaterdag kostte het rekenwerk wat meer moeite maar het enthousiasme van de deelnemers was er niet minder om. Gevraagd naar wat ze geleerd had op deze masterclass antwoordde één van de deelnemers direct en spontaan: “dat helemaal NIETS exact is!”.

14 oktober: Van paddenstoel tot autostoel
Ondanks het droge herfstweer, werd er in deze masterclass driftig gezocht naar paddenstoelen in de botanische tuinen……en gevonden! Maar de titel van de masterclass verraadt al dat er verder gekeken werd dan het elfenbankje en de aardappelbovist. De masterclass stond voornamelijk in het teken van biomimicry, ofwel bio-inspired innovatie.

De Biomimicry draait om het in de natuur op zoek gaan naar inspiratie voor nieuwe uitvindingen. Schimmels vormen daarbij een welkome bron voor het ontwerpen van duurzame spullen: ze zijn licht, groeien snel en kunnen wellicht plastics vervangen. Voor de lunch volgden de leerlingen een algemene inleiding over bio-inspired innovation en een -op maat gesneden- onderzoekspresentatie door onderzoeker Freek Appels en Bio-inspired innovatie expert Jaco Appelman. Na de lunch kregen leerlingen de tijd om hun eigen innovatieve ideeën naar voren te brengen, waarna de dag werd afgesloten met een rondleiding door het moleculair biologisch laboratorium waar de schimmels gekweekt worden en hun eigenschappen onderzocht.

13 en 14 oktober: Being a drug designer for 2 days
Twintig leerlingen hebben zich gedurende twee dagen verdiept in de problematiek van antibiotica resistentie. Ze hebben de uitdaging aangenomen om een bestaand antibioticum, waarvoor een bepaalde bacteriestam resistentie vertoonde, via organische synthese zodanig te veranderen dat de bacteriestam wél gevoelig werd voor dit nieuwe antibioticum. Resultaat: gelukt!

Deze masterclass, die zowel biologische experimenten (microbiologie van bacteriën) als scheikundige experimenten (organische synthese) bevatte, werd erg goed ontvangen. Aan het geluid te horen tijdens het diner in een werfkelder in Utrecht, was het ook erg gezellig. Lijkt dit je leuk? In maart 2017 wordt de masterclass weer aangeboden.

7 en 8 oktober: In de ban van het griepvirus
Tijdens deze masterclass gingen 5 en 6 vwo leerlingen uit het hele land aan de slag met diagnostiek van griepvirussen en geneesmiddelontwikkeling gericht op het griepvirus.

Tijdens een interessant hoorcollege leerden ze hoe het griepvirus in elkaar zit en hoe het virus je ziek kan maken. Daarna werden de leerlingen in groepen verdeeld en mochten ze in één van de laboratoria van het departement scheikunde het DNA van mogelijk besmette patiënten analyseren en medicijnen testen op geïnfecteerde cellen. Na een uitgebreide lunch was het tijd voor een computerpracticum. Eiwitmodellen gaven hierbij inzicht in de verschillende aangrijpingspunten van medicijnen tegen het griepvirus. ’s Avonds werden er pannenkoeken gegeten en daarna was er tijd om het centrum van Utrecht te verkennen.

De volgende dag werden in het laboratorium de verkregen resultaten geanalyseerd met o.a. fluorescentiemicroscopie en mochten de leerlingen zelf een zo optimaal mogelijk geneesmiddel tegen het griepvirus bedenken. Na de lunch ontvingen alle deelnemers een certificaat en was het tijd om afscheid te nemen na een geslaagde masterclass!