Thesissymposium Jaarklas 2019 groep B
Op maandag 14 januari 2019 vindt het thesissymposium van de V6-leerlingen van de U-Talent Academy plaats. Het gaat om leerlingen uit groep B. Hieronder kunt u het programma van deze middag bekijken, met daaronder een beschrijving van alle onderwerpen per parallelle sessie.
[collapse title=’Lokaal TLL (3.22)’]
Brain-Computer-Interfaces, Science-Fiction meets wetenschap
Departement: Biomedische Wetenschappen/UMC
Masja Hoogendoorn, Sophie Loogman, Gijs Hendrickx en Meike Thijsen
Stel je voor, je kan geen spier meer bewegen. Je kunt niet zelfstandig ademhalen en eten. Zelfs praten is onmogelijk en op geen enkele manier kun je dus contact zoeken met je omgeving. Voor de meesten is dit een nare droom, maar voor 400.000 mensen in de wereld is dit werkelijkheid, deze mensen zijn zogenaamd ‘locked-in’, ofwel opgesloten in het eigen lichaam. Een Brain-Computer-Interface kan voor deze mensen de uitkomst bieden. Een Brain-Computer-Interface (BCI) vormt een link tussen het menselijk brein en een computer. Een van de toepassingen van BCI is het typen met behulp van hersengolven. Er wordt hiervoor dus geen spier bewogen! Door deze methode is communicatie weer mogelijk voor locked-in patiënten. Voor velen klinkt dit als Science-Fiction, maar met de huidige technieken wordt dit steeds meer de realiteit. In ons onderzoek is er gekeken naar mogelijkheden om de effectiviteit van de p300 speller Brain-Computer-Interface te verbeteren. Hoe alles precies in elkaar steekt, wordt uitgelegd in onze presentatie.
Vergeten moleculen
Departement: Farmaceutische wetenschappen
Bas Marcelis, Artjom Grigoryan en Tijmen Panhuijsen
In de jaren 60 van de vorige eeuw veroorzaakte het medicijn Softenon vele miskramen en baby’s zonder ledematen. Deze ramp zit nog diep bij veel mensen uit deze generatie. Na de ramp in de jaren 60 werd Softenon verboden en raakte het langzaam in de vergetelheid. Ondanks de grote impact die Softenon heeft gehad op de samenleving kwam dit middel in het begin van de 21e eeuw toch weer terug op de markt met een nieuwe indicatie: het helpt namelijk tegen beenmergkanker en lepra. Naast Softenon zijn er nog meer medicijnen die nu vergeten zijn maar waarvoor we mogelijk in de toekomst een nieuwe functie kunnen vinden. Medicijnen die na lange afwezigheid weer een nieuwe indicatie krijgen worden ook wel vergeten moleculen genoemd. Vergeten moleculen kunnen misschien wel een oplossing zijn voor het toenemende medicijntekort. In onze presentatie wordt er meer uitgelegd over deze vergeten moleculen, hoe deze in vergetelheid raken en op welke wijze deze medicijnen weer terugkomen.
Een wereld zonder erfelijke ziektes; droom, nachtmerrie of realiteit? Departement: Biomedische Wetenschappen/UMC
Simon Habraken, Julia Brink en Isa de Ruiter
Wetenschappers noemen de eeuw waarin wij leven ook wel de eeuw van de biomedische revolutie. Zestig jaar geleden wisten we nog niet eens dat DNA uit een dubbele helix bestaat en hoe het is opgebouwd en tegenwoordig is het al mogelijk om het gehele DNA profiel van iemand goedkoop in kaart te brengen. Door middel van DNA is het mogelijk te achterhalen waar iemand bijv. vandaan komt, en hoe groot de kans is op bepaalde ziektes. In de toekomst kan het zomaar mogelijk zijn dat we kunnen knippen en plakken in het DNA van iemand. Hierdoor zouden erfelijke ziektes verleden tijd kunnen worden. Een wereld zonder taaislijmziekte, kleurenblindheid en hemochromatose klinkt natuurlijk geweldig, maar wat voor impact heeft genome editing op onze maatschappij? En hoe wordt het DNA van iemand in kaart gebracht? En op welke manier kan dit DNA uiteindelijk veranderd worden? Dit hebben wij onderzocht en zullen we in onze presentatie uitleggen.
[/collapse]
[collapse title=’Lokaal 2.05′]
Voordat we het vergeten…
Departement: Biomedische Wetenschappen/UMC
Lonneke Govaers, Niels van Iersel, Mila Smit, Stephanie Tijbosch
Misschien bent u na het lezen van dit stuk alweer vergeten waar onze thesis over gaat: Dan bent u niet de enige. Ruim 270.000 mensen in Nederland lijden aan dementie en Alzheimer is hier de meest voorkomende vorm van. Ons onderzoek is dan ook gericht op het ontstaan van Alzheimer: Want zonder kennis over de ontwikkeling van de ziekte is er ook geen kennis over genezing mogelijk.
In onze thesis richten wij ons vooral op de rol die de reactie van specifieke immuuncellen, microglia, in de hersenen speelt bij het tot stand komen van de ziekte van Alzheimer. Hiervoor hebben wij gebruik gemaakt van gemuteerde muizen, om het proces dat zich in het menselijk brein afspeelt bij deze ziekte na te bootsen en dat vast te leggen in afbeeldingen. Zo proberen wij een steentje bij te dragen aan het fundamentele en noodzakelijke onderzoek naar de ziekte van Alzheimer, zodat in de toekomst deze diagnose niet een einde aan je normale leven hoeft te betekenen.
Constant beschoten worden door deeltjes
Departement: Natuurkunde
Annika Schavemaker, Imme Bergman en Silvano Tromp
Ieder moment van de dag wordt de atmosfeer van de aarde gebombardeerd met deeltjes uit het heelal. Deze deeltjes worden afgebogen door het aardmagnetisch veld wat zich rondom de aarde bevindt. De deeltjes botsen met deeltjes in de atmosfeer, waarna ze vervallen tot kleinere deeltjes, waaronder muonen. Dit wordt kosmische straling genoemd en is voornamelijk afkomstig van de zon. Verschillende factoren hebben verschillende invloeden op de hoeveelheid straling die we hier op aarde waarnemen. Zo hebben bepaalde weersomstandigheden een versterkend of juist verzwakkend effect op het aantal meetbare muonen. Maar ook door activiteit op de zon zelf kan er meer of minder straling onze kant op komen. Door verschillen in de hoeveelheid gemeten muonen te analyseren in verschillende situaties, kunnen we uitspraken doen over de effecten die dat met zich meebrengt. Dit onderzoek kan ons fundamentele informatie opleveren over het aardmagnetisch veld en de activiteit van onze zon, wat van belang is voor het leven hier op aarde.
Misschien toch maar een paracetamolletje minder
Departement: Biomedische Wetenschappen/Diergeneeskunde
Ayinde Swildens, Lauren Jonk en Danae Gielisse
Iedereen is wel bekend met het medicijn paracetamol. De zin ‘neem anders maar een paracetamolletje’ wekt de indruk dat het meer om een snoepje gaat dan om een medicijn. Maar wat weinig mensen weten, is dat paracetamol de nummer één oorzaak is van leverschade. Veel “onschuldige” medicatie die men dagelijks gebruikt, is eigenlijk niet zo onschuldig. Er is dan ook een grote noodzaak dat er een in vitro model komt dat leverschade ten gevolge van medicijngebruik kan voorspellen. Een dergelijk model is al in ontwikkeling. In dit model isoleert men stamcellen uit de lever en laat men deze stamcellen differentiëren tot lever-achtige cellen. De vraag is echter of deze lever-achtige cellen genoeg leverfunctie vertonen om representatief te zijn voor daadwerkelijke levercellen. Wij hebben de betrouwbaarheid van dit model onderzocht door een overdosis paracetamol toe te voegen en te meten hoe hoog de levensvatbaarheid van de cellen nog was. Daarnaast hebben we onderzocht of de juiste genen geactiveerd waren in de lever-achtige cellen.
Wilt u weten wat één paracetamolletje teveel nou echt met uw lever doet? Kom dan kijken naar onze presentatie, waar we het uitleggen aan de hand van dit model.
Red Bull geeft je vleugels…of nee, toch niet?
Departement: Biomedische Wetenschappen
Casper Veltkamp, Keri Schmidt en Pablo Vis
Het komt de gemiddelde student of scholier wel bekend voor: je hebt morgen een belangrijke toets en je moet ‘s avonds nog een paar uur doorleren. De vermoeidheid begint toe te slaan. Met je laatste krachten sleep je jezelf naar de koelkast om een blikje Red Bull open te trekken. Je concentratievermogen en alertheid verbeteren meteen…Toch? Maar is dat wel echt zo? Of heeft het alleen een psychologisch effect? Of zit het allemaal tussen onze oren en heeft het drinken van energydrank geen positieve invloed? In ons onderzoek hebben wij bestudeerd of Red Bull inderdaad je concentratievermogen, alertheid en gemoedstoestand verbetert. Hierbij kwamen wij tot een schokkende conclusie. Ben je benieuwd naar de uitkomst van dit onderzoek? Kom dan langs bij onze presentatie!
[/collapse]
[collapse title=’Lokaal 0.65′]
Einstein wist ook niet alles
Departement: Natuurkunde
Elke Walstra, Stijn van Mourik, Berend van Straten, Job Sanders
Einstein, misschien wel de grootste wetenschapper aller tijden, stuitte op een probleem binnen de kwantummechanica. Kwantummechanica is een tak van de natuurkunde die zich bezighoudt met de interactie van de allerkleinste deeltjes. Tijdens experimenten leek er informatie met een snelheid groter dan de lichtsnelheid te reizen. Dit is in strijd met Einsteins beroemde relativiteitstheorie waarin hij stelt dat niets sneller kan dan het licht. Zo ontstond er een conflict tussen Einstein en andere natuurkundigen. Om de theorieën van beide kanten te toetsen werd er een test ontwikkeld; de Bell-test. De praktische uitvoering van deze test blijft tot op de dag van vandaag complexer dan gedacht. De vraag blijft dus bestaan: had Einstein gelijk?
Moderne medicijnafgifte: er gaat iets mis
Departement: Farmaceutische wetenschappen
Jochem Sturkenboom, Thibault Sampon en Thomas Ros
De huidige methodes waarop medicijnen worden toegediend zijn niet efficiënt als het gaat om de afgifte van hydrofobe geneesmiddelen. Micellen bieden een mogelijke oplossing voor dit probleem. Deze nanodeeltjes bestaan uit zogenaamde oppervlakte-actieve stoffen: moleculen die zowel een hydrofiel als hydrofoob deel bevatten. Hierdoor kunnen ze in water bolvormige structuren vormen met een waterafstotend inwendig milieu: micellen. Om micellen te vormen en intact te houden, is de kritische micelconcentratie (CMC) belangrijk. In dit onderzoek zijn drie methodes om de CMC te bepalen vergeleken. Hoe betrouwbaar zijn deze methodes ten opzichte van elkaar? Uit de resultaten blijkt dat sommige methodes helemaal niet zo nauwkeurig zijn als ze moeten zijn. Hoe verantwoord is het om deze methodes alsnog in de farmaceutische industrie te gebruiken?
DNA preventief aflezen: dé oplossing voor erfelijke ziektes?
Departement: Biomedische Wetenschappen/UMC
Sacha Olsthoorn, Kayla Veldkamp en Elise Kuipers
Zou jij willen weten of jij extra gevoelig bent om een ernstige ziekte zoals alzheimer te krijgen? Met DNA sequencing (het in kaart brengen van je DNA) is dit te onderzoeken. In ons onderzoek over DNA sequencing is gekeken of dit kan worden geïmplementeerd in de Nederlandse gezondheidszorg en zo beschikbaar kan worden voor iedereen. Zo zouden erfelijke ziektes kunnen worden voorkomen en in een vroeg stadium kunnen worden ontdekt. Om dit te realiseren loop je tegen een heleboel vragen aan. Wat zijn de kosten per persoon hiervan? Kunnen we dat wel betalen? En wat gebeurt er met onze privacy? Wie is eigenaar van deze informatie, wie mag het inzien? Het is al mogelijk DNA te veranderen, ofwel genome editing. Wat vindt de maatschappij hiervan?
En zou jij willen dat jouw DNA wordt afgelezen en indien nodig veranderd? Mag er aan jouw DNA worden geknutseld als blijkt dat grote kans hebt op een erfelijke ziekte?
Kraakbeenweefselregeneratie met behulp van stamcellen
Departement: Biomedische Wetenschappen/UMC
Femke Muller, Janneke Lombaers, Famke Michielsen en Frederique Mulder
Al jaren worden kraakbeendefecten behandeld met behulp van tijdrovende en zeer kostbare behandelingen. Maar zijn deze behandelingen wel effectief genoeg? In onze thesis hebben we onderzoek gedaan naar een innovatieve methode om kraakbeendefecten efficiënter en beter op te lossen met behulp van stamcellen. De meeste mensen kennen stamcellen als cellen afkomstig uit het beenmerg die in staat zijn om te differentiëren. Stamcellen kunnen echter veel gevarieerder ingezet worden. Zo kunnen ze signalen afgeven die (1) ontstekingsremmend zijn, (2) zorgen voor versnelde celgroei en (3) ook de productie van nieuw weefsel stimuleren. Voor onze behandelmethode hebben wij stamcellen uit drie verschillende weefsels getest op effectiviteit en productiviteit. Bent u al benieuwd welk type stamcel uw mogelijke kraakbeendefect in de toekomst kan gaan verhelpen? Kom dan kijken naar onze thesis presentatie!
[/collapse]
[collapse title=’Lokaal 0.61′]
Laat ze niet stikken!
Departement: Biologie
Anne Slegers, Hans Lous en Myrte van de Ven
Tegenwoordig zijn er steeds meer overstromingen in de wereld. Ook neemt de wereldbevolking toe en wordt de vraag naar voedsel dus steeds groter. Maar hoe kan men genoeg voedsel verbouwen als zo veel gebieden overstromen? Een mooie oplossing zou zijn om te zorgen dat voedselgewassen voor langere tijd onder water kunnen overleven. Hiervoor is meer kennis nodig over hoe planten zich aanpassen aan omstandigheden als te weinig licht of zuurstof. Wij hebben ons gericht op hypoxie (zuurstofgebrek) in combinatie met het plantenhormoon cytokinine. Om te onderzoeken wat de invloed van dit hormoon is op de overleving van de plant (Arabidopsis Thaliana) hebben we gemuteerde planten gebruikt die cytokinine niet kunnen detecteren. Wil je weten hoe belangrijk het hormoon cytokinine is voor onze toekomst? Kom dan een kijkje nemen bij onze presentatie!
Hartfalen bij vrouwen, een sluipmoordenaar?
Departement: Biomedische Wetenschappen/UMC
Eva Schuitema, Heleen Boeijink, Sanne Geerts
Dagelijks sterven meer dan 100 Nederlanders aan hartfalen, meer dan de helft van deze sterfgevallen zijn vrouwen. Dit komt omdat er jarenlang in het cardiologische onderzoek alleen gefocust is op problemen in de grote vaten van de kransslagader, wat een veel voorkomend probleem is bij mannen. Enkele jaren geleden is echter ontdekt dat bij vrouwen hartfalen vaak een andere oorzaak heeft, namelijk problemen in de kleine vaten van het hart. De precieze oorzaak is nog onbekend en ook de symptomen zijn onduidelijk, daardoor is behandeling moeilijk. Er wordt gedacht dat deze problemen worden veroorzaakt door dysfunctie van de binnenste laag van de vaatwand, het endotheel. Deze dysfunctie wordt mogelijk veroorzaakt door ontstekingsfactoren, bijvoorbeeld TNFα. In ons onderzoek hebben we gekeken naar de invloed van TNFα op de endotheelcellen. Wilt u weten wat deze invloeden zijn en hoe dit kan zorgen voor hartfalen? Kom dan 14 januari naar het thesissymposium.
Lepra en zijn onbekende symbiose
Departement: Farmacie/Freudenthal Instituut
Niels Teseling, Nathanyel Schut, Caroline Maas
De meeste mensen die het woord lepra horen weten niet eens wat het is en de mensen die het wel weten denken dat het een uitgestorven ziekte is. Toch zijn er ieder jaar weer 200.000 mensen die deze ziekte krijgen. De meesten leven in zuidoost Azië, midden Afrika of Brazilië, maar er zijn ook mensen uit westerse landen die besmet raken met deze ziekte. De ziekte wordt veroorzaakt door een bacterie, de Mycobacterium Leprae, die zich nestelt in het lichaam.
Uit recentelijk onderzoek is gebleken dat ook bepaalde dieren vatbaar zijn voor deze bacterie. Dit onderzoek zal daar verder op ingaan en door middel van theoretisch onderzoek de vraag beantwoorden: “In welke hoek moeten we zoeken om een eventuele bron te vinden voor deze bacterie?” Na een ecologisch model te hebben gemaakt, kwamen we tot een verassende overeenkomst: veel grondwater op de plekken waar veel lepra voorkomt. Ligt hier misschien het gouden ei naar de genezing van deze ziekte?
[/collapse]
