4-vwo dagen

Voor 4-vwo leerlingen van Ambitiescholen zijn binnenkort de 4-vwo dagen. Leerlingen zijn aangemeld via de bètacoördinator van hun school.

Hieronder kan je zien wanneer welke onderwerpen er aan bod komen en wat er behandeld wordt.

[collapse title=”Moleculaire Gastronomie”]
Moleculaire Gastronomie is een heel breed begrip. In essentie is moleculair koken, het bereiden van gerechten waarbij gebruik wordt gemaakt van chemische en fysische kennis, om de gerechten van de gewenste smaak, kleur en structuur te krijgen.

In deze module wordt voornamelijk ingegaan op de consistentie (structuur) van voedsel. Hierbij komen de begrippen polair en apolair uitgebreid aan de orde, alsmede de moleculen die voornamelijk in voedsel voorkomen (water, vetten, koolhydraten en eiwitten) en de rol die zij spelen bij de consistentie. Er wordt diep ingegaan op de verschillende soorten dispersies (zoals emulsies en schuimen) en de stabiliteit hiervan.

Verder wordt de geschiedenis van Moleculaire Gastronomie en enkele bekende Moleculair Gastronomen kort besproken en worden enkele fenomenen behandeld, zoals slow-cooking, mondgevoel en natuurlijk het maken van ijs met vloeibare stikstof.

Behalve theorie (uitleg krijgen en opdrachten maken) is er ook tijd ingeruimd voor praktisch werk waarbij eigen inbreng toegejuicht wordt.
Je hoeft geen chef-kok te zijn voor deze module, maar enige affiniteit met (het bereiden van) eten wordt op prijs gesteld.[/collapse]

[collapse title=”Hersenen en cognitie”]
We zijn met onze hersenen in staat om grote hoeveelheden prikkels en informatie uit onze omgeving op te nemen, te verwerken en er adequaat op te reageren. Dit kan, omdat verschillende hersengebieden, ieder met hun eigen functie, met elkaar in verbinding staan via grote netwerken en met elkaar communiceren. Al die verschillende hersenfuncties, die bepalen hoe je informatie verwerkt en hoe je reageert op zaken die je tegenkomt, vallen onder het begrip cognitie.

Bij bepaalde aandoeningen, zoals autisme, ADHD en schizofrenie, spelen stoornissen in de cognitie een belangrijke rol.

In deze module leer je meer over de hersenfuncties die onderdeel zijn van het begrip cognitie. Je gaat in het anatomisch museum van het UMC Utrecht kijken hoe de hersenen van mensen in elkaar zitten, je hoort over verschillende wetenschappelijke onderzoeken die gaan over hersenen en cognitie en die uitgevoerd worden bij de universiteit, en je doet tenslotte zelf een klein (literatuur)onderzoekje naar de eerder genoemde aandoeningen. [/collapse]

[collapse title=”Reflecties op symmetrie”]
Bij symmetrie denk je misschien aan je reflectie in de spiegel of aan Escher’s vlakvullingen aan de muur van het wiskundelokaal, of misschien wel aan de symmetrie van een sneeuwvlok of een bloem. De kunst en de natuur zit vol met symmetrie. Symmetrie wordt toegepast en herkend als bron van schoonheid en eenvoud.

In deze module bekijken we symmetrie van wiskundig perspectief. We kijken naar toepassingen in de scheikunde, natuurkunde en in de wiskunde zelf.

Je zult zien dat je symmetrie niet alleen met meetkunde te maken heeft. Op de eerste campusdag komt ineens de algebra om de hoek kijken en volgt er een prachtige toepassing in de combinatoriek. Voor de eindopdracht van deze module ga je een video maken. Er zijn verschillende onderwerpen om uit te kiezen, waaronder natuurlijk wiskundige onderwerpen, maar ook bijvoorbeeld een onderwerp over muziek. [/collapse]

[collapse title=”Rotaties”]
Elk denkbare beweging is een combinatie van een translatie en een rotatie, bijvoorbeeld een frisbee die door de lucht vliegt. Je hebt op school al kennis gemaakt met translaties (een rijdende auto) en met rotaties in evenwicht (een wip in evenwicht).

In deze module leer je hoe voorwerpen draaien om een evenwichtspunt. Je leert hoe je dit wiskundig beschrijft; je zult zien dat er een analogie is in de wiskundige beschrijving van translaties en rotaties. Je leert nieuwe aspecten van de natuurkunde kennen en komt zo tot verrassende ontdekkingen. Hoe schiet Christiano Ronaldo zijn vrije trap in de kruising, hoe zorgt Epke Zonderland dat hij weer op tijd terug is bij de rekstok, waarom draaien pulsars zo snel, hoe ontwerp je een efficiënt vliegwiel? Dit komt allemaal aan bod tijdens deze module. [/collapse]

[collapse title=”Lekker zuur”]
Frisdrank tast het glazuur op je tanden en kiezen aan, omdat de zure frisdrank een deel van het glazuur oplost. Dit proces heet tanderosie. Om het steeds groter wordende probleem van tanderosie te lijf te gaan neem je plaats in een onderzoeksgroep om de chemische achtergronden van tanderosie in kaart te brengen. Je verdiept je in het onderwerp tanderosie en je bestudeert voorgaand onderzoek en de methodieken die gebruikt kunnen worden om tanderosie te kunnen meten. Daarna schrijf je een plan voor een nieuw onderzoek in dit onderwerp.

Op de eerste dag stel je een definitief onderzoeksplan op. Daarnaast verdiep je je in de analysemethode AAS-spectrometrie, waarmee je heel nauwkeurig de concentratie van
calciumionen kunt bepalen. De hoeveelheid calciumionen dat vrijkomt uit het tandglazuur geeft informatie over de mate waarin tanderosie heeft plaatsgevonden.
Op de tweede dag onderzoek je de mate van tanderosie door de hoeveelheid vrijgekomen calciumionen te bepalen met de techniek AAS-spectrometrie. Aan het einde van de dag presenteert elke groep de belangrijkste bevindingen van het onderzoek in een poster.[/collapse]

[collapse title=”Afweersysteem van planten”]
Een aanzienlijk deel van al het plantaardig voedsel dat op de wereld geproduceerd wordt, gaat verloren door aantasting van gewassen door bacteriën, schimmels en insecten. Wereldwijd wordt volop onderzoek gedaan naar deze parasieten, met als doel het verlies van gewassen te beperken. Het volgende voorbeeld laat zien hoe belangrijk dit onderzoek is. Er wordt wel eens gezegd dat je meer levens kan redden door onderzoek te doen aan dit onderwerp, dan door onderzoek te doen naar een nieuw medicijn tegen bijvoorbeeld tuberculose. Dit komt omdat er jaarlijks nog tientallen miljoenen mensen overlijden aan voedseltekort.

Als je voor dit onderwerp kiest, ga je op een lab onderzoeken welk onderdeel van de plant verantwoordelijk is voor het activeren van een afweerreactie na schade. Met behulp van vloeibare stikstof isoleer je het RNA uit de plant. Daarna ga je dit kopiëren met een techniek genaamd PCR en vervolgens maak je het zichtbaar met UV licht op een gel. [/collapse]

[collapse title=”Origami”]
Bij origami denk je snel aan het vouwen van een kraanvogel of een bloem. Dat is inderdaad een bekend onderdeel van origami. Onder andere door het gebruik van software heeft origami inmiddels veel meer toepassingsmogelijkheden dan alleen het vouwen van papier: denk bijvoorbeeld aan airbags in auto’s: die moeten zo compact mogelijk worden opgevouwen, maar op zó’n manier dat ze ook weer heel snel kunnen uitvouwen. Of het uitvouwen van een paneel van een satelliet: zo compact mogelijk tijdens het afschieten in de raket, en zo groot mogelijk in de baan om de aarde.

In deze module kijken we naar de wiskundige kant van origami: van de achterliggende wiskundige principes (er zijn zeven grondregels waarmee alle origami figuren worden gevouwen) tot het vouwen van breuken. Daarnaast kijken we naar origami als kunstvorm en origami toepassingen binnen de techniek.

Natuurlijk kun je geen origami-module volgen zonder zelf te vouwen. Dit gaan we dus ook doen, en we gaan proberen om zelf een nieuw figuur te ontwerpen, al dan niet met behulp van software. [/collapse]

[collapse title=”Hoe hoort het eigenlijk?”]
Bij de module ‘Hoe hoort het eigenlijk?’ kijk je vanuit natuurkundig oogpunt naar de werking van het gehoor. De module begint met het ophalen van basiskennis natuurkunde over geluid (trillingstijd, amplitude) en de toepassingen daarvan op je waarneming. Daarnaast wordt nieuwe kennis aangeleerd over de werking van het oor en komen begrippen als maskering, frequentiediscriminatie en gehoorgevoeligheid aan de orde.

Tijdens deze module krijg je de reguliere lessen van de U-Talent docent en een gastlezing van een audioloog van het UMC. Daarnaast voer je ook enkele eenvoudige gehoortesten uit bij jezelf of een medeleerling. De module is geschikt voor leerlingen die geïnteresseerd zijn in biologie (met name werking van het oor) en willen weten wat daarvan de natuurkundige principes zijn. Daarnaast net zo geschikt voor leerlingen met belangstelling voor natuurkunde die in detail willen weten hoe dit toegepast wordt binnen het menselijk lichaam.[/collapse]

[collapse title=”Ontwerpen van medicijnen”]
Geneesmiddelen spelen een essentiële rol bij de behandeling van veel ziekten. Dagelijks profiteren miljoenen mensen op aarde van het brede scala aan medicijnen dat we kennen. Maar voordat een arts of apotheker een medicijn kan voorschrijven, is er een lang traject van ontwerpen en testen aan vooraf gegaan.

Op de eerste dag verdiep je je in de ochtend in hoe medicijnen vroeger ontdekt werden. Je gaat op excursie naar de Botanische Tuinen, waar je de oorsprong van medicijnen kunt zien. In de middag bestudeer je een aandoening (AIDS, longkanker, tuberculose of hypercholesterolemie). In een voorbereidende opdracht leer je de basics van het digitaal ontwerpen van medicijnen.

Op de tweede dag ga je zelf met simulatiesoftware van de universiteit op de computer een medicijn ontwerpen tegen de ziekte die je hebt uitgekozen.[/collapse]

[collapse title=”Hoogwater in de rivier”]
Kies je voor het thema ‘Hoogwater in de rivier’ dan zal je in een groepje aan de slag gaan met een eigen onderzoeksgebied binnen het Nederlandse rivierlandschap. Jullie staan voor een grote uitdaging: er stroomt meer en meer water jullie onderzoeksgebied in. Er zijn dus ingrijpende maatregelen nodig om volledige overstroming van jullie onderzoeksgebied te voorkomen.

In een GIS-practicum (Geografische Informatie Systemen) leer je hoe je zelf een kaart kunt maken van jullie onderzoeksgebied, in het riviersimulatie-practicum ga je zelf in een zandbak kijken naar de effecten van overstromingen, tot slot zul je verschillende berekeningen loslaten op rivieren en met behulp van dit alles op zoek gaan naar de beste oplossingen voor het rivierenprobleem in Nederland.[/collapse]

Inschrijven

Leerlingen zijn aangemeld via de bètacoördinator van hun school. Inschrijven is niet meer mogelijk.