Programma U-Talent Conferentie 11 april

Ondertussen is het programma van de U-Talent conferentie op 11 april rond. Het thema is dit jaar In beweging. Net als voorgaande jaren zijn er twee werkgroeprondes en een zogeheten Bètafestival: een markt waarop leerlingen van partnerscholen verrijkende bètaprojecten presenteren en geldprijzen kunnen winnen. Maar we beginnen de middag met een openingslezing door prof. Han Wösten: “De wereld beschimmelt”. Verontrustend of juist niet? Bekijk hier alvast meer informatie over prof. Wösten en een korte documentaire over het onderwerp.

Programma

• 14.30 – 15.00 uur Inloop en registratie
• 15.00 – 16.00 uur Welkom en openingslezing door prof. Han Wösten: De wereld beschimmelt
• 16.00 – 16.45 uur Workshopronde 1 (zie onder)
• 17.00 – 18.00 uur Bètafestival: presentatie schoolprojecten door leerlingen
• 18.00 – 19.00 uur Diner
• 19.00 – 19.15 uur Prijsuitreiking inspiratiewedstrijd
• 19.15 – 20.30 uur Workshopronde 2 (zie onder)
• 20.30 uur – Einde

Aanmelden is verplicht en kan uiterlijk 5 april via het inschrijfformulier
Deelname is gratis voor partnerscholen. Zowel docenten, TOA’s als schoolleiders zijn welkom!
Tijdens de registratie op de dag zelf kies je welke workshops je wilt volgen. We hanteren het first come, first serve principe, dus wees er op tijd bij!
Ook voor de leerlingen die het schoolproject presenteren zijn er leuke workshops te volgen, zie onder in de gele balken “Voor leerlingen”.

Locatie
De Uithof, Utrecht

Docentenprogramma 2017/2018
Gedurende de dag word je gevraagd mee te denken over het docentprogramma van het komende schooljaar. We hopen op die manier een aanbod te creëren dat goed aansluit bij de vraag onder docenten. Naar aanleiding van input uit de partnerscholen is een lijst opgesteld met onderwerpen van mogelijke professionaliseringsactiviteiten. We willen jullie vragen tijdens de conferentie op deze lijst aan te geven voor welke activiteiten je je wel zou inschrijven als die opgenomen worden in het aanbod.

Werkgroepronde 1

[collapsibles]
[collapse title=”1.1 Synthetische biologie: wat kan en wat mag? Meningsvorming door leerlingen.” active=”false”]
Michiel van Harskamp en Christine Knippels (biologievakdidactici, Freudenthal Instituut)
Gericht op biologiedocenten

De workshop start met 10 minuten vakinhoud over synthetische biologie. Vervolgens bekijken we twee modules over het onderwerp. Tot slot wordt een virtueel lab gepresenteerd waarin leerlingen zelf aan de slag gaan met een toepassing van synthetische biologie.

Synthetische biologie is een opkomende tak binnen de biotechnologie waarbij biologie en engineering worden gekoppeld. De mens krijgt meer dan voorheen controle over de bouwstenen van het leven. Genen kunnen volledig onafhankelijk van bestaand genetisch materiaal met de computer worden geschreven. Weg met A, T, C en G!

Synthetische biologie draagt bij aan het oplossen van problemen m.b.t. gezondheid, voedsel en energie. Echter met de opkomst van deze techniek komen ethische vraagstukken en potentiële risico’s op. Hoe ver mogen wij gaan met het creëren van nieuw leven? Brengt deze ontwikkeling geen gevaren als bioterrorisme met zich mee?

Tijdens deze workshop gaan we aan de slag met elementen uit een nieuwe lesmodule waarbij meningsvorming over synthetische biologie centraal staat. Meningsvorming is onderdeel van het examenprogramma, waarin expliciet aandacht wordt besteed aan het waarderen van- en oordelen over- nieuwe technische toepassingen. Hoe kun je dit implementeren in je lessen? Wat zijn valkuilen, en wat moet je juist wel doen?
[/collapse]
[collapse title=”1.2 Technisch meten in de klas”]
Henri Matimba (Freudenthal Instituut)

Sinds de opkomst van computers is het begrip automatiseren gemeengoed geworden en zie je het in alles terugkomen. De laatste jaren is daar ook het aspect van de procesautomatisering bijgekomen. Procesautomatisering is vooral voor de industrie interessant en wordt gebruikt als middel om de werking van fabrieken efficiënter en/of schoner te maken. In dit geval wordt het leren en werken met programma’s die machines en processen op afstand aansturen in house geleerd.

Binnen de procesautomatisering wordt gebruik gemaakt van technisch meten, simulaties en allerlei hybridevormen. Technisch meten bestaat bijvoorbeeld uit het uitvoeren van controlemetingen, waarbij een systeem elektronisch in de gaten wordt gehouden. Maar het kunnen ook precisiemetingen zijn, die door een mens niet uitgevoerd kunnen worden.

Voor docenten is het interessant als technisch meten voor onderwijsdoeleinden geschikt gemaakt kan worden. In deze workshop kijken we naar de mogelijkheden die technisch meten potentieel biedt voor het VO onderwijs. Wat is er al mogelijk? En voor welke uitdagingen staan we nog? Op welke manier kunnen we vanuit het Freudenthal Instituut docenten ondersteunen bij het opzetten van technische metingen? Denk met me mee over dit fascinerende onderwerp, zodat leerlingen (op termijn?) zelf technische metingen kunnen uitvoeren vanaf school.

[/collapse]
[collapse title=”1.3 De zin en onzin van effectgroottes”]
Arthur Bakker (Universiteit Utrecht)
Gericht op wiskundedocenten

Wanneer is een statistisch significant verschil betekenisvol? De zin en onzin van effectgroottes. Een van de nieuwe onderwerpen in het statistiekprogramma is de vraag of een statistisch significant verschil groot is. Om die vraag te beantwoorden zijn effectgroottes nuttige maten, maar zoals een fragment uit het examenblad voor havo-A laat zien, kan de invoering van nuttige statistiek ook leiden tot onzin. Terecht vragen docenten zich af waar onderstaande criteria vandaan komen.

In deze presentatie ga ik in op de zin en onzin van effectgroottes. Dit onderwerp dient ook als illustratie van de dilemma’s die rijzen als statistiek gedidactiseerd moet worden.

[/collapse]
[collapse title=”1.4 Polymeren, molecuulgewichtsbepaling met een viscositeitsproef”]
Andrea van Bruggen-van der Lugt (onderwijsontwikkelaar scheikunde U-Talent)
Ook geschikt voor TOA’s

“Polymeren en Medicijnafgifte” is een U-Talent Academie module voor vwo 5. Met subsidie uit het Lerarenontwikkelfonds worden nu onderdelen uit deze module bewerkt tot uitdagende schoolprojecten.

Dit schoolproject beschrijft een viscositeitsproef met de ubbelohde. Door bepaling van de uitstroomtijd van water en oplossingen van polymeren bij diverse concentraties kan het molecuulgewicht van het polymeer bepaald worden. Leerlingen kunnen in dit project werken aan vaardigheden als

• De experimentele bepaling van de viscositeit van polymeeroplossingen
• Het verwerken van de metingen in Excel tot het gemiddelde molecuulgewicht van het polymeer met behulp van een Huggins Kraemer plot.
• Het verwerken van meetgegevens uit een gelpermeatie chromatogram tot het gemiddelde molecuulgewicht
• Het interpreteren en vergelijken van het gemiddelde molecuulgewicht verkregen met verschillende analyse technieken.
• Onderscheid maken tussen de verschillende manieren waarop je het molecuulgewicht kunt definiëren.Tijdens de workshop werken we met de ubbelohde, en krijgt u achtergrondinformatie over de berekening van het gemiddelde molecuulgewicht van het polymeer uit de viscositeitsmetingen.

[/collapse]

[collapse title=”1.5 NLT& Interdisciplinariteit: hoe breng je dit tussen de oren van de leerlingen en collega’s?”]
Baukje Lobregt (U-Talent)
Gericht op NLT-docenten
Ook geschikt voor schoolleiders

Bij de invoering van NLT was interdisciplinaire samenhang in de ontwikkeling van wetenschap en technologie één van de doelen (stuurgroep NLT, 2007). Volgens d’Hainaut (1986) is het concept interdisciplinariteit moeilijk te definiëren, omdat interdisciplinariteit niet een wetenschappelijke term met een universeel geaccepteerde definitie heeft. Klein (1990) beweert dat interdisciplinariteit op vier verschillende manieren gedefinieerd kan worden: door voorbeeld, door motivatie, door principes van interactie (gebaseerd op de vorm van interactie tussen disciplines) en door terminologie (gebaseerd op het niveau van integratie tussen de disciplines). Binnen het vak NLT is de definitie interdisciplinariteit met betrekking tot interactie het meest relevant (Elwenspoek, 2013).

Er wordt op dit moment een breed spectrum van interdisciplinaire modules aangeboden. Hierdoor komen leerlingen in aanraking met diverse interdisciplinaire contexten en de vaardigheden van de diverse vakgebieden die gezamenlijk toegepast moet worden. Maar hoe kunnen wij, docenten, de leerlingen bewuster maken van de interdisciplinairiteit in plaats van de aparte “monovakken-denkwijze”?

[/collapse]

[collapse title=”1.6 Bezoek labs en werkplaatsen Engineering en bouw”]
Marcel de Reeder (docent WTB, Lab beheerder Energielab, Onderzoeker Nieuwe energie in de stad, HU)
Gericht op TOA’s

U bezoekt de Labs en werkplaatsen van de opleidingen Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde en Bouwkunde aan de HU. Deze 20 ruimtes zijn opgezet met als doel de theorie te ondersteunen en toepasbaar te maken. Daarnaast zijn er diverse faciliteiten ontwikkeld voor toegepast wetenschappelijk onderzoek. Maakbaarheid en proof of concept zijn key-words in deze technische wereld.

Door het bezoek aan de labs en de werkplaatsen ontstaat een beter beeld van de practica die in het hoger onderwijs worden gedaan, waardoor een beter zicht ontstaat op de aansluiting van het voortgezet naar het hoger onderwijs.

[/collapse]

[collapse title=”1.7 Onderwijsvideo’s maken op je zolderkamer”]
Peter Duifhuis (docent U-Talent, lerarenopleider natuurkunde Hogeschool Utrecht)

Als je overweegt om zelf onderwijsvideo’s te gaan maken, maar nog niet zo goed weet hoe je moet beginnen, is dit een workshop voor jou. We kijken naar voor wat voor doelen we ze kunnen inzetten, naar wat verschillende typen van goede voorbeelden en naar wanneer het nou zin heeft om zelf wat nieuws te maken.
En dan gaan we aan de slag.

Je oefent met het maken van een screencast – waarbij je je beeldscherm opneemt – die je ook daadwerkelijk online zet. (Maak je geen zorgen: delen hoeft nog niet). Er zijn daarnaast wat technische hulpmiddelen aanwezig die het mogelijk maken om op andere manieren filmpjes te maken.

Je kan een eigen laptop meenemen en eventueel een presentatie voorbereiden voor als je een kennisclip wil opnemen, maar dat is zeker niet noodzakelijk.
[/collapse]

[collapse title=”1.8 Event diagrammen: een handige redeneertool bij Relativiteit”]
Floor Kamphorst (promovendus Freudenthal Instituut en natuurkundedocent Gemeentelijk Gymnasium Hilversum)
Gericht op natuurkundedocenten

Relativiteitstheorie behandelt de gevolgen van het relativiteits- en lichtpostulaat. Deze gevolgen worden in de meeste lesmethodes aan de hand van gedachte-experimenten geïllustreerd. Bij deze gedachte-experimenten moeten leerlingen redeneren met absolute lichtsnelheid en wordt van ze verwacht dat ze gebeurtenissen en processen vanuit verschillende referentiestelsels kunnen beschrijven.

Beide redeneervaardigheden zijn lastig voor leerlingen, waardoor leerlingen vaak niet meer toekomen aan het interpreteren van het gedachte-experiment. Met behulp van event diagrammen construeren leerlingen bewegingen stap voor stap. Hierdoor wordt het redeneren met een constante lichtsnelheid en het omschakelen naar een ander referentiestelsel gemakkelijker. Event diagrammen stellen leerlingen in staat om de relativistische principes toe te passen en bieden daarna een gezamenlijk vertrekpunt voor de interpretatiestap.

Event diagrammen kunnen gemakkelijk zelf worden gemaakt en als aanvulling op de eigen lesmethode worden ingezet. Tijdens de workshop bespreken we de belangrijkste eigenschappen van event-diagrammen en hoe deze door leerlingen worden gebruikt. Vervolgens gaan we zelf met de diagrammen aan de slag.
[/collapse]

[collapse title=”Voor leerlingen: Presentatieskills”]
Willeke Dikkerboom (projectleider U-Talent HU)

Leerlingen krijgen deze workshopronde de kans om hun presentatievaardigheden te verbeteren. De opgedane vaardigheden kunnen ze vervolgens gelijk inzetten bij het Bètafestival!
[/collapse] [/collapsibles]

Werkgroepronde 2

[collapsibles]
[collapse title=”2.1 Hoe video je onderwijs écht kan verrijken” active=”false”]
Winnifred Wijnker (onderzoeker Freudenthal Instituut)

Een video kan een leuke afwisseling zijn in je onderwijs. Het is voor van alles te gebruiken: een leuke opwarmer, een uitleg, een voorbeeld of concrete context, noem maar op. Maar voor welk doel is video nou echt effectief? En welke video kies je dan?

In het eerste gedeelte van deze workshop krijgt u een primeur: De eerste resultaten van het nu lopende onderzoek naar video’s in het U-Talent Academie onderwijs. We bekijken voor welke doelen de video’s zijn ingezet, welke het volgens de leerlingen goed deden en wat die video’s kenmerkt. Hieruit trekken we voorzichtig de eerste lessen. In het tweede gedeelte van de workshop verkennen we samen waar video uw onderwijs zou kunnen verrijken. We bekijken een aantal voorbeelden en wisselen met elkaar ideeën uit.

[/collapse]

[collapse title=”2.2 Augmented reality sandbox”]
Nico Rutten (docent en onderzoeker Freudenthal Instituut)

De augmented reality sandbox is een voorbeeld van een nieuwe onderwijsvorm die Dr. Nico Rutten gaat onderzoeken in het Teaching & Learning Lab. Bij die nieuwe onderwijsvorm worden computersimulaties d.m.v. een augmented-reality (AR) laag rechtstreeks geprojecteerd op het materiaal dat leerlingen gebruiken om met de simulatie te interacteren.

Dit onderzoek bouwt voort op de mogelijkheden van computersimulaties om onderzoekend leren te ondersteunen. De AR-techniek biedt daarnaast aanvullende mogelijkheden. Zo vervult in het voorbeeld van de sandbox het zand de functie van ‘tangible interface’. Leerlingen kunnen door het zand te bewegen, interacteren met een simulatie van een rivierenlandschap. Hierdoor krijgt het lichaam van de deelnemer een grotere rol bij de interactie met de omgeving. Deelnemers aan deze workshop gaan na een introductie over deze aanpak brainstormen over de potentie van deze nieuwe onderwijsvorm.
[/collapse]

[collapse title=”2.3 Dubbele workshop: ‘Maak je eigen onderwijs!’ & ‘Ontsnappen door/aan wiskunde??'”]
Ook geschikt voor onderbouw

Deel 1: Maak je eigen onderwijs!
Tim de Wolff (docent Christelijk Lyceum Veenendaal)
Als docent weet je hoe leuk het is om onderwijs te geven. Hoeveel leuker is het om het onderwijs wat jíj geeft ook zélf vorm te geven.
Tim de Wolff heeft voor havo/vwo onderbouw en voor vmbo bovenbouw lesmethodes natuurkunde geschreven en op zijn huidige school CLV is hij samen met collega’s bezig om de talentrichting Science op te zetten en ook daarvoor weer onderwijs te maken en lesmateriaal te schrijven. Hij wil je in deze workshop graag laten zien hoe geweldig het is om zelf je onderwijs te maken.

Deel 2: Ontsnappen door/aan wiskunde?? Een wiskundige module voor het vak Science in de onderbouw.
Jeroen Hoebergen (docent nat/sk) en Heleen Brouwer (docent bio/wis) van het Baarnsch Lyceum
Bij Science (onderbouw) was wiskunde altijd de grote afwezige onder de bètavakken. Met de module ‘Puzzled’ proberen we wiskunde eens van een andere kant te laten zien. Leerlingen leren verschillende wiskundige puzzels op te lossen en maken ze zelf ook, met als eindopdracht het opzetten van een escape room. Kijk of het je tijdens de workshop lukt om te ontsnappen!
[/collapse]

[collapse title=”2.4 Lesson study”]
Monica Wijers (Universiteit Utrecht), Jacoliene van Wijk (Goois Lyceum Bussum) en Jean-Michel Chavernac (docent College de Heemlanden)
Ook geschikt voor schoolleiders

In deze werkgroep staat Lesson Study centraal. Bij deze aanpak doorloopt een team van docenten een aantal concrete stappen om samen te werken aan het ontwerpen, uitvoeren en onderzoeken van één les. Die les wordt ontworpen vanuit een vraag uit de praktijk. Zoals: hoe zorg ik dat mijn leerlingen fouten durven maken? Hoe neem ik bij mijn leerlingen misconcepties over ‘drijven en zinken’ weg? Doel is niet de perfecte les, maar meer inzicht in het leren van de leerlingen en daardoor een hogere leeropbrengst.

In deze werkgroep maakt u kennis met deze aanpak aan de hand van concrete voorbeelden en ervaringen van docenten die zelf hebben deelgenomen aan een lesson study. We belichten ook nog de zogenaamde “blended’ variant, waarbij een deel van de bijeenkomsten en activiteiten van het lesson study team online plaatsvindt. De voorbeelden die we presenteren komen vooral uit het wiskunde-onderwijs, maar deze werkgroep is ook interessant voor docenten van andere vakken.

[/collapse]

[collapse title=”2.5 Onderwijs en Virtual Reality – de zoektocht naar de toegevoegde waarde”]
Bart Kok en Tim Moelard (The Virtual Dutch Men)
Een virtual reality ervaring moet niet enkel en alleen gecreëerd worden omdat het een noviteit is. Vaak kan virtual reality bepaalde processen verbeteren door een natuurlijke reactie op te roepen. Bart en Tim vertellen over de manier waarop onze hersenen virtuele werelden waarnemen en laten zien hoe we gebruik kunnen maken van het menselijke instinct om virtuele ervaringen te verbeteren voor training, onderwijs en engineering.
Er zal een demonstratie zijn van een virtual reality bril, waarbij we kijken naar chemische structuren!
[/collapse]

[collapse title=”2.6 Scrum in de klas”]
Bart Kappé (docent NLT Veenlanden College Mijdrecht)

Scrum is een manier om zelfsturende projectteams goed te laten functioneren. Scrum kenmerkt zich door eigen verantwoordelijkheid, samenwerken in korte ‘sprints’, overzicht over het project en de planning, inzicht in de taakverdeling, ieders bijdrage en de voortgang, en aandacht voor de eigen kwaliteiten en persoonlijke groei. Allemaal onderdelen die samenwerking bevorderen en projecten tot een succes kunnen maken.

Inmiddels heeft Scrum ook zijn weg gevonden naar het onderwijs, en zijn er steeds meer docenten die leerlingenteams laten Scrummen. In reguliere lessen, in projecten en in vrije opdrachten. Als je Scrum wilt gaan gebruiken is het verstandig niet over een nacht ijs te gaan. De Scrum methodiek is redelijk veelomvattend, en het is doorspekt met jargon. Een cursus (eduScrum.nl of scrumatschool.nl) is aan te bevelen.

In deze workshop laat ik jullie kennismaken met Scrum, met de principes en concepten die eraan ten grondslag liggen, en wat je allemaal gebruikt om te Scrummen. Daarnaast vertel ik over mijn eigen ervaringen met de introductie en het gebruik van Scrum in de klas.[/collapse]

[collapse title=”2.7 Science on the move: samenwerken tot ongekende hoogte!”]
Anouk van Loon, Lisette Brouwers en Hans Venhoeven (docenten Leidsche Rijn College)
Gericht op onderbouw

Denk jij ook dat er een betere samenwerking tussen de bètavakken mogelijk is? Voor klas 1 en 2 HVG hebben wij een Science-methode ontwikkeld. Natuurkunde, scheikunde en biologie worden in deze methode geïntegreerd. Daarnaast staat het ontwikkelen van zelfstandigheid, het doen van onderzoek en samenwerken van leerlingen centraal. In de workshop willen we onze ideeën met jullie delen en gemaakt materiaal verbeteren tot ongekende hoogte!
Skills: samenwerken en zelfregulering[/collapse]
[collapse title=”2.8 Robotica, meer dan toegepast programmeren”]
Hermien Vossebeld (projectleider U-Talent HU)
Geschikt voor TOA’s
Robotica, een enorm tot verbeelding sprekend onderwerp voor leerlingen en waarschijnlijk ook voor onszelf als volwassene. Een robot maken en vervolgens ook nog zo’n ding tot “leven” laten komen met je eigen input.

Robotica is een techniekdomein waarbij veel (technische) invalshoeken samenkomen en daarmee niet makkelijk is. Als leermateriaal is het wel erg visueel, waarmee je bij experimenten wel snelle feedback krijgt over het effect van je invoer (met gevaar van te veel trial & error). Tijdens deze workshop gaan we als docent ondervinden welke leerprocessen leerlingen doorlopen met een probleemgestuurde (ontwerp)opdracht met robotica. We relateren dit aan didactiek behorend bij technisch ontwerpen. Hoe kan je de faseringen voor het ontwerp van je robot in groepswerk herkennen en uiteindelijk je vertaalslag maken naar het begeleiden van leerlingen bij een robot-project.
[/collapse]

[collapse title=”Voor leerlingen: Perspectief tekenen, maar dan anders”]
Jos Ariens, docent Hogeschool Utrecht
Iedereen heeft wel eens iets getekend in perspectief. Er zijn verschillende soorten perspectief, maar één van de minder bekende soorten heet anamorfie. Je tekent dan een object uit zijn verband, maar als je vanuit een bepaalde hoek er naar kijkt, dan klopt de tekening ineens wel. Er zijn veel toepassingen voor deze manier van tekenen. In deze workshop leer je snel een eenvoudige tekening te maken die je mee naar huis kunt nemen.

Leerlingen kunnen daarnaast kiezen uit de volgende workshops (let op: beperkt plaats! Aanmelden kan tijdens de registratie op de dag zelf):

• Workshop 2.2 Augmented reality sandbox
• Workshop 2.5 Onderwijs en Virtual Reality

[/collapse]

[/collapsibles]