Nieuwe masterclass: Schoon water door schimmels

Update 14 april: onderstaand interview werd afgenomen voor de corona-uitbraak. Romy werkt momenteel aan een online versie van de masterclass, zodat leerlingen nog voor de zomer kennis kunnen maken met waterzuivering door schimmels. 

In de nieuwe masterclass Schoon water door schimmels op 28 mei ontdekken leerlingen hoe water gezuiverd kan worden door middel van bacteriën, schimmels en planten. Romy Zandstra, UU masterstudent Science Education and Communication, ontwerpt deze masterclass.

Waterzuivering
Waterzuivering is een actueel onderwerp, vertelt Romy: “Water wordt in Nederland op grote schaal gezuiverd door installaties, maar deze halen niet alles uit het water. De installaties filteren grote elementen uit het water zoals afval, zand, (in)organisch afval en stikstof. Maar chemisch afval wat kleiner is, zoals medicijnresten en bestrijdingsmiddelen, blijven achter in het water.”

Biomimicry
Het water dat bij ons uit de kraan komt, bevat dus nog chemisch afval. Moeten we ons hier zorgen over maken? Romy: “Het zijn zulke kleine hoeveelheden dat het voor de mens en grote dieren onschadelijk is. Maar voor kleinere organismen, zoals algen en vissen, is het wel schadelijk. Daarom kijken onderzoekers naar andere oplossingen, waarbij ze gebruik maken van de natuur. Dat heet biomimicry.” Enzymen kunnen helpen bij het afbreken van de stoffen in het water. Deze enzymen zijn vaak afkomstig van bacteriën, planten en schimmels, elk met hun unieke voor- en nadelen.

De industrie overtuigen
Romy: “Tijdens de masterclass onderzoeken de leerlingen welke van de drie organismen het meest geschikt is om water mee te zuiveren. Ze gaan hierover in debat en voeren ook een practicum uit over het meten van enzymatische activiteit en het effect van enzymen op kleurstoffen uit de (kleding)industrie.” Dat laatste wordt volgens Romy het leukste van de masterclass: “De leerlingen voeren twee experimenten uit op het lab met apparaten die ze op school zeer waarschijnlijk niet zullen hebben. Voor leerlingen is dit een unieke ervaring.”

Het is belangrijk dat leerlingen ook kunnen beargumenteren waarom een bepaalde wetenschappelijke oplossing geschikt is. “Het is uiteindelijk de industrie die de methode op grote schaal zal implementeren en zij moet dus overtuigd worden van wat het onderzoek uitwijst. Leerlingen moeten hierbij ook nadenken over de kosten. Schimmels hebben bijvoorbeeld meer tijd nodig om gekweekt te worden, maar kunnen vervolgens verschillende soorten vuil uit het water halen. Bacteriën groeien sneller, maar kunnen maar een paar dingen uit het water verwijderen.”

Het ontwerpproces
De opdracht voor het ontwerpen van een nieuwe U-Talent masterclass kwam vanuit de UU onderzoeksgroep over waterzuivering. Romy: “In mijn master Science Education and Communication leer ik alles over het ontwerpproces van educatief materiaal. Ik heb gekeken naar de context van de opdracht, de doelgroep, de opdrachtgever en het onderzoek. Het was een leuke uitdaging om dit onderwerp te vertalen naar een programma voor de leerlingen.”

Meer informatie
Meld je aan voor de masterclass